Bouwbesluit en pelletkachel geveldoorvoer / muurdoorvoer: kan en mag dat?

De geveldoorvoer / muurdoorvoer voor de pelletkachel staat bekend als een vlotte afvoermethode van rookgassen. Maar wat staat er in het bouwbesluit over deze afvoer en geldt dit bouwbesluit als wettelijk verbod?

Inhoud

Meerdere wetten, regels en voorschriften pelletkachel

Kijk bij de pelletkachel afvoer goed naar de regels van nu. Er is regelgeving in de vorm van wetgeving: meerdere wetten geven regels en voorschriften.

Zulke regels zijn er natuurlijk niet zomaar, de regels helpen de maatschappij. Dankzij de regels blijft het land leefbaar, zonder hinder of gevaar.

Veel kopers kennen vooral het bouwbesluit, maar er zijn dus ook andere relevante wetten en regels. Zorg dat je compleet op de hoogte bent. 

Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) over afvoer rookgas

In de wetten van de overheid lees je wat de wetgever zegt over bepaalde onderwerpen. Als het om pelletkachels gaat, wijzen aanbieders van een afvoer vaak naar het bouwbesluit.

Opvolger bouwbesluit: veiligheid en gezondheid 

Aanbieders voor het afvoeren van rookgassen noemen het bouwbesluit een wet tegen de geveldoorvoer. Zo’n muurdoorvoer / gevelafvoer zou verboden zijn.

Als reden voor een verbod op de geveluitmonding noemen zij zowel onveiligheid als overlast voor de buurt. Er is een onderscheid tussen onveiligheid en die buurtoverlast, ook in wetten en regels.

De opvolger van het bouwbesluit heeft het bij de afvoer niet over overlast voor de buurt. Het Besluit bouwwerken leefomgeving reikt niet verder dan je erfgrens en gaat over je eigen veiligheid en gezondheid in huis:

• Je moet voorzieningen treffen voor “(…) de toevoer van verbrandingslucht en de afvoer van rookgas”. Die voorzieningen moeten “(…) een voor de gezondheid nadelige kwaliteit van de binnenlucht” voorkomen. Dit staat in aansturingsartikel Artikel 3.74.
• Het materiaal van de afvoer moet ”(…) onbrandbaar” zijn en voldoen aan de genoemde “(…) brandklasse”. Bekijk Artikel 3.29 (rookgasafvoer). 
• Bij nieuwbouw moet een voorziening voor de afvoer van rookgas natuurlijk ook “(…) brandveilig” zijn. Zie Artikel 4.40 (rookgasafvoer).

Navigatie

Regels en voorschriften: rook moet kunnen verdunnen

We hebben het bij kachels en rookgas over een afvoerpijp waar giftige gassen uitkomen. Daarom plaats je de afvoerpijp op een veilige afstand van een raam of een andere luchtinlaat.

Je kachel brandt, dat stoot schadelijke stoffen uit en die gaan via de afvoer naar buiten. Kunnen die stoffen ergens anders meteen weer naar binnen vliegen? Zo ja, dan kan dat onveilig zijn.

Houtrook moet kunnen verdunnen: schadelijke stoffen, fijnstof en rookgassen moeten voldoende kans krijgen op uitwaaien . Wanneer de hoge concentraties genoeg verdunnen, zijn ze niet langer schadelijk voor de gezondheid. Dit gaat dus op voor houtkachel rookgassen want deze zitten dus hartstikke vol met schadelijke stoffen.

Door innoverende filter technieken zitten de rookgassen, van de BlueSolid pelletkachel, niet hartstikke vol giftige stoffen. Nee, door optimale verbranding en filter technieken zit er nog maar weinig CO, koolwaterstof en fijnstof in de houtrook en valt er weinig te verdunnen.

Om die reden moet je bepalen vanaf welk punt er genoeg verdunning heeft plaatsgevonden. Daarvoor is er een verdunningsfactor, die de mate van verdunning meetbaar maakt. En die is super gunstig voor de BlueSolid kachels.

Opvolger bouwbesluit (Bbl) over dak- of geveldoorvoer 

Een (BlueSolid) pelletkachel brandt vele malen schoner dan een houtkachel. De zoveel schadelijkere rook van houtkachels is zó smerig dat het flink moet verdunnen. Dat vraagt om een ruime afstand.

Daarom pleit de opvolger van het bouwbesluit in Artikel 4.138 voor een afvoer boven het dakvlak:

• “Een uitmonding van een voorziening voor de afvoer van rookgas voor een verbrandingstoestel voor vaste brandstoffen ligt boven het dakvlak.”

Dit citaat komt uit Hoofdstuk 4 van het besluit over Nieuwbouw. 

Regel boven het dakvlak ook voor bestaande bouw

Het citaat valt niet terug te vinden in Hoofdstuk 3 over Bestaande bouw. 

Toch moet je blijven opletten, want in de officiële bekendmakingen staat over Artikel 5.16 (afvoer van rookgas en toevoer van verbrandingslucht):

• “(…) dat bij het installeren van een afvoervoorziening voor rookgas de nieuwbouweisen (…) onverkort gelden.”

De regels voor de nieuwbouw gelden evengoed als je een afvoer voor rookgas installeert bij bestaande bouw. De regels gelden dus altijd.

Het ‘bouwbesluit van nu’ heeft als doel dat je veilig en gezond in je huis kunt wonen. Een middel is een afvoer boven het dakvlak, zodat houtrook van houtkachels genoeg verdunt. 

Dit mag en kan niet geciteerd worden als wettelijke eisen of verbod. Want in de tijd dat deze richtlijnen werden opgesteld, was er geen data voor handen over andere afvoermethoden. Toen is voor de makkelijkste weg gekozen. Breng de afvoer voor vaste brandstof zo hoog mogelijk naar het dak. Zo geeft je de sterk vervuilende houtkachelrook, de maximale kans dat de rookgassen kunnen uitwaaien en verdunnen met omgevingslucht. En krijg je minder kans op giftige stoffen en fijnstof in eigen woning.

Let op! Er is toen ook nagedacht over toekomstige innovaties op houtverbranding. Het zou zonde zijn om die tegen te houden door verouderde regels. En zo is de gelijkwaardigheid verklaring in het leven geroepen. Dit wil zeggen dat je van de richtlijnen mag afwijken zodra je gelijkwaardigheid kunt aantonen in vergelijking op het advies. Dus is het resultaat van verdunning, gelijk of beter dan het advies, dan is het toegestaan om af te wijken.

Navigatie

Veiligheid geveldoorvoer pelletkachel versus dakdoorvoer houtkachel

De techniek van houtkachels en pelletkachels verschilt fundamenteel. En die techniek heeft weer gevolgen voor zowel veiligheid en gezondheid als voor de beste afvoermethode.

Verschil in schadelijke stoffen

In een artikel over pelletkachel fijnstof komt naar voren wat het verschil is met een houtkachel. Dat verschil blijkt schokkend groot.

• En pelletkachel stoot bijna geen fijnstof en koolwaterstoffen uit, duizenden procenten minder dan een houtkachel.

Verschil in temperaturen uitlaatgassen

Houtkachels hebben baat bij een lang kanaal door het dak, maar ‘nieuwe generatie’ pelletkachels profiteren van een iets minder lang kanaal.

• De uitlaatgassen bij een moderne pelletkachel hebben veel lagere temperaturen dan bij een houtkachel.
• Daardoor bereiken de gassen minder goed het einde van een (lang) kanaal.
• Het is onveilig wanneer gassen in het kanaal blijven hangen.
• Vandaar moet de weg naar buiten bij een pelletkachel korter zijn dan bij een houtkachel met hogere uitlaatgastemperaturen.

Verder kan een lang kanaal voor pelletkachels leiden tot meer creosoot (teerachtig en brandbaar goedje). Brand in het rookgaskanaal komt bij pelletkachels eerder voor in een langer kanaal. 

Kan een pelletkachel afvoer door de gevel?

• Technisch gezien kan een nieuwe generatie pelletkachel perfect (concentrisch) door de gevel. 

Wat zijn de eisen van de fabrikant en wat zeggen de experts

Er zijn ervaren experts, fabrikanten  en engineers die aangeven dat de pelletkachel afvoer door de gevel moet. Dat is in Frankrijk, een land vol pelletkachels, dan ook volstrekt normaal. De pelletkachel muurdoorvoer wordt door onze fabrikant ondersteunt, getest en is officieel volledig gecertificeerd. 

In Nederland zijn de regels voor een geveluitmonding (muurdoorvoer bij de gevel) gek genoeg gebaseerd op houtkachels, alsof je honden en katten hetzelfde aanpakt omdat het dieren zijn.

Pelletkachels zijn net als houtkachels verbrandingstoestellen voor vaste brandstoffen. Dan geldt er voor een geveldoorvoer dezelfde regelgeving vanuit het Besluit bouwwerken leefomgeving. 

Een uitmonding boven het dakvlak moet volgens de Bbl, ook al stoten pelletkachels veel minder schadelijke stoffen uit. Betekent dit dan automatisch dat er een wettelijk verbod op een geveluitmonding geldt?  Nee, niet per se. Want meerdere regels en wetten zijn relevant in dit vraagstuk. 

• Gelijkwaardige maatregelen zijn ook toegestaan

Geveldoorvoer pelletkachel: bouwbesluit, Bbl en Omgevingswet

Als je een bepaalde maatregel ‘moet’ treffen, kan er volgens delen uit het Bbl en artikel 4.7 van de Omgevingswet…

Je moet van de Bbl een maatregel treffen: de afvoer boven het dakvlak. Het resultaat is dat schadelijke stoffen uit houtrook genoeg verdunnen. Er bestaat een gelijkwaardige maatregel die hetzelfde bereikt. Een pelletkachel kan door de gevel:

Een geveldoorvoer voor de pelletkachel is dus mogelijk. Partijen die anders beweren, strooien zand in de ogen door enkel naar de Bbl te wijzen. Daarmee zijn zij niet volledig in de informatievoorziening naar klanten toe. Waarom gaan bedrijven zo met hun klanten om?

Belangen rond afvoer bij bouwbesluit en Bbl

Een deel van de branche heeft hier en daar wat ‘advies’ gegeven voor het bouwbesluit en het huidige Bbl. De één noemt het advies, de ander noemt het lobby.

• Omdat een afvoer door het dak een langere weg aflegt, is er meer materiaal nodig. Meer materiaal staat gelijk aan meer omzet. Bedrijven hadden baat bij een verplicht langer kanaal.
• Houtkachels hebben een ander flowregeling en andere flowsensoren en zijn niet geschikt voor minder lange kanalen. Verkopers van houtkachels vreesden omzetverlies als pelletkachels wél kortere kanalen mochten hebben.
• Pelletkachels worden ‘te goedkoop’: als een bouwbesluit een geveldoorvoer goedkeurt, kopen minder mensen houtkachels.

Pas op voor misleiding met pelletkachels

Er zijn bepaalde bedrijven die hardnekkig zwaaien met passages uit het Besluit bouwwerk leefomgeving om een lange (dure) dakdoorvoer te verkopen. Die partijen verkopen liever meer afvoer dan open te zijn over een goedkoper en veilig alternatief. Pas op voor deze vorm van misleiding. Angst is een slechte raadgever en het is niet juist om met angst te proberen de macht naar je toe te trekken.

Geveldoorvoer: groot verschil in voorsprong qua techniek pelletkachel

Hier en daar zijn er bedrijven in de branche die flink acherlopen op innovatie. Ze kennen bijvoorbeeld nog niet de juiste techniek en de filters voor minder fijnstof. Daarmee lopen ze achter op de techniek van nu. Ze kunnen niet bieden wat marktleider BlueSolid biedt. 

Hun pelletkachels kunnen nog niet door de gevel door oude techniek. Ze merken dat er problemen ontstaan als je door de gevel gaat. Om die reden raden ze een geveldoorvoer af en vallen ze BlueSolid aan. Het gaat hier om een verschil in voorsprong qua techniek.

Uit een soort wanhoopsdaad wordt er onrust gezaaid door dit soort bedrijven. Ze wijzen enkel en alleen naar een deel uit het Bbl. 

Deze partijen verzwijgen delen en negeren wetgeving die naast dat deel uit de bestaande Bbl ook relevant is. Bedrijven gaan zelfs zover dat ze BlueSolid openlijk beschuldigen van onrechtmatig werken en 'beunhazerij', een zware aanklacht. Ze claimen dat een geveldoorvoer ‘verboden’ zou zijn:

Bron bovenstaande afbeelding: door de NHK opgestelde klacht richting de Reclame Code Commisie over 'Blue Solid'

BlueSolid, sinds 2007 nota bene hét toonbeeld voor de branche, neemt daar afstand van.  De marktleider toont terecht aan dat er meer regels in het Bbl en wetten bestaan.

BlueSolid is inderdaad een commerciële partij, net als de bedrijven in de branche die zich bedreigd voelen. De marktleider wil klanten warmte bieden die veilig en betaalbaar is zonder overlast naar de omgeving. De product engineers van het bedrijf kunnen er weinig aan doen dat andere bedrijven het tempo niet bijbenen.

Achterstand mag geen reden zijn om de leider aan te vallen. De hierboven getoonde klacht is niet doorgezet.

Bouwbesluit pelletkachel gaat niet over overlast voor de buurt 

Soms gooien bedrijven het over een andere boeg. Ze zeggen dan dat een geveldoorvoer verboden is in het bouwbesluit vanwege ‘overlast voor de buurt’. Dit is angst zaaien om te proberen macht te oogsten.

Zo maken ze kopers bang om een muurdoorvoer toe te passen. Maar het bouwbesluit gaat niet over overlast voor de buurt. Je kunt je daarom niet beroepen op de Bbl als jij overlast van een ander ervaart. 

Bbl gaat over je eigen situatie

Het Bbl gaat over je eigen situatie bij jou thuis. Het gaat over schadelijke stoffen, over fijnstof en verdunning en de afstand tot inlaatpunten, zoals ramen. Dat gaat over metingen van fijnstof en schadelijke stoffen.

Als iemand anders last heeft van jullie houtrookgeur, dan gaat het over hinder. Diegene kan dan naar de rechter gaan om ongeoorloofde hinder aan te tonen. Dat moet bewezen worden met geurmetingen. 

Wat te doen bij overlast houtrook

Mensen die tegen stank zijn, vragen zich af wat te doen. Mensen die overlast van houtrook ervaren, zien het bouwbesluit als handvat. Dat is geen goed handvat, maar ze hebben niks anders.

Om die reden wijzen ze bij gemeenten naar het dak, want dat zou alles oplossen. Alleen feit is dat het Bbl over verdunning gaat en niets zegt over geurhinder. Er zijn genoeg wijken waar houtkachels met een dakdoorvoer nog steeds overlast en stank veroorzaken. Dit komt mede doordat de verbranding van een houtkachel gestuurd wordt door de (zogenaamde groene) stoker. Het is onmogelijk om handmatig , ten alle tijden,  de juiste verbranding te bereiken. Goede verbranding verkrijg je niet alleen door droog hout te stoken, het omvat veel meer dan dat. Een slechte verbranding geeft nu eenmaal veel ongezonde schadelijke gifstoffen en stankoverlast.  

Hoe veilig is een lange pelletkachel afvoer?

Lange kanalen zijn sinds jaar en dag heel normaal voor houtkachels. Bij de onwetende wordt vaak gezegd dat een pelletkachel gelijk is aan een houtkachel. Ze gebruiken immers beiden vaste brandstof (hout).

Diesel en benzine zijn beiden vloeistoffen. Maar iedereen weet dat een diesel motor toch iets heel anders is dan een benzine motor. Nou, zo zit dat ook met een pelletkachel vs houtkachel. Sluit je een pelletkachel aan op een lang kanaal dan kun je met grootte zekerheid problemen verwachten.

Pelletkachels hebben lage uitlaatgas temperaturen en niet veel trek nodig. Dit in tegenstelling tot een houtkachel. Welke absoluut trek nodig heeft en zeer hoge uitlaatgas temperaturen bereikt.

Het  probleem zit vooral in de uitlaatgas temperatuur. Door de hoge rendementen hebben pelletkachels zeer lage uitlaatgas temperaturen. Laat je de gassen uitmonden in kanalen van 7 meter of meer dan zullen de rookgassen, in de weg naar de uitgang, verder afkoelen. Je kunt je kanaal goed gaan isoleren maar vaak is dat niet afdoende als de kachel veel in de laagste stand brandt.

In de rookgassen bevinden zich waterdampen en andere stoffen. Waterdamp wordt water bij temperaturen onder de 60°C. Door het water ontstaat er creosoot en dat hecht aan de afvoerpijp. Bij koud weer zal de kachel flink opgestookt worden en kan de creosoot gaan branden. Gevolg, schoorsteenbrand en een bericht op facebook dat de brandweer is uitgerukt.

Bepaalde bedrijven adviseren ook nog eens om het kanaal te vergroten van Ø80mm naar Ø120 of meer . De echte reden voor dit advies wordt niet vermeldt? Zou het gaan om meer omzet? of brandt het bewuste merk gewoon slecht op de diameter van de fabrikant. We weten het niet! Want het wordt er niet bij verteld!  Maar het feit is dat rookgassen van lage temperatuur in een grotere diameter  sneller afkoelen. Gevolg is meer condensatie en verhoogde kans op schoorsteenbrand.

Condensatie in lange kanalen kan voorkomen worden door de kachel harder te laten branden. Gevolg is dat het rendement afneemt, pellet verbruik toeneemt en de temperatuur in de kamer blijft stijgen.

Stank houtkachel

Dat houtkachels veel vaker en veel meer overlast veroorzaken, is niet zo gek. Als gebruiker kun je de verbrandingscondities bij houtkachels moeilijker acceptabel krijgen en te houden.

Bij een pelletkachel zorgt de computer automatisch voor goede verbrandingscondities. Een mens kan dat met een houtkachel nooit constant zo stabiel evenaren. Dat is onmogelijk. 

De kwaliteit van verbranding hangt samen met verontreiniging en en geuremissie. Slechtere verbrandingscondities staan gelijk aan meer stank. 

Bij geurhinder moeten mensen naar de rechter stappen voor een zaak tussen aanstichter en ontvanger. Het gaat over mensen die bij elkaar in de buurt wonen. Een stichting of brancheorganisatie is daar geen partij in, een geveldoorvoer ook niet.

Als sociale buur wil je je buren niet opzadelen met de overlast van houtrook. Je wil ook geen discussies of rechtszaken met de buren. Een geveldoorvoer voor pelletkachels is dan niet het probleem, maar de oplossing:

Dankzij een ‘houtrookfilter’ (katalysator) verandert de hedonische waarde van een pelletkachel. De hedonische waarde voorspelt de mate van geurhinder. 

• Een houtkachel met dakdoorvoer kan zomaar een hogere waarde hebben dan een pelletkachel door de gevel.
• Een pelletkachel geeft standaard al veel minder geurhinder dan een houtkachel. 
• Een pelletkachel door de gevel mét Pellet-ABC katalysator geeft géén geurhinder, je ruikt geen houtrook meer. 

Een filter voor de pelletkachel vormt een buurtvriendelijke oplossing. Buren, gemeenten en ambtenaren zijn blij: er is 0% sprake van overlast met deze oplossing.

Tot slot wordt de lucht in heel Nederland stukken schoner als je elke houtkachel vervangt door een pelletkachel met filters.

Komt er met een muurdoorvoer pelletkachel rook in huis?

Er zijn nog partijen die beweren dat er rook in huis kan komen met een geveldoorvoer. Daar is geen sprake van bij nieuwe generatie pelletkachels die concentrisch zijn aangesloten. Dit zijn namelijk ‘gesloten’ pelletkachels.

Om de pelletkachel goed te laten branden, moet je zuurstof (lucht) toevoeren.

• Een ‘open’ pelletkachel gebruikt voor de verbranding lucht uit de ruimte waar het toestel staat.
• Bij een ‘gesloten’ pelletkachel komt de lucht van buiten via een toevoerbuis/aanvoerbuis.

Open toestel

Open pelletkachels bevatten kieren en gaten. Als nou ooit de stroom eens uitvalt, voert de kachel minder makkelijk rook af. Die rook kan door de luchtopening in de ruimte komen waar het toestel staat..

Bij een open pelletkachel met geveldoorvoer en bijzonder stevige wind is er ook een kleine kans op rook in de kamer. Dit resulteert mogelijk in een voor de gezondheid nadelige kwaliteit van de binnenlucht. Dat zou in strijd zijn met het huidige 'bouwbesluit' (Bbl).

Gesloten toestel

Er is bij een gesloten pelletkachel geen enkele (lucht)opening of verbinding met die ruimte. De verbrandingslucht wordt van buiten toegevoerd en de rookgassen kunnen alleen naar buiten.  

Windtunneltesten en praktijkonderzoek laten de luchtdichtheid van de nieuwe generatie pelletkachel van BlueSolid zien.

Concentrische afvoer

• Feit: er kunnen gevaarlijke concentraties rook in de kamer komen bij een open toestel
• Feit: er kan geen rook in de kamer komen bij een gesloten pelletkachel (concentrisch)

Samenvatting bouwbesluit pelletkachel

Samengevat kun je het volgende zeggen over het bouwbesluit en pelletkachels: 

• Het bouwbesluit in Nederland (opvolger: Bbl) staat toe om een van filters voorzien en concentrisch aangesloten nieuwe generatie pelletkachel door de gevel af te voeren, omdat dit een gelijkwaardige maatregel betreft ten opzichte van de benoemde maatregel in het Bbl. 

Zo zit dat:

BlueSolid biedt klanten betaalbare en veilige warmte in huis, zonder overlast voor de omgeving.